آموزش استفاده از فشار سنج عقربه ای

فشارسنج عقربه‌ای بعضی از دستگاه‌های فشارسنج عقربه‌ای هستند. فشارسنج عقربه‌ای وسیله‌ای است فنردار که با استفاده از فشار هوا عقربه‌ای را روی صفحهٔ مدرّجی حرکت می‌دهد که هر درجهٔ آن نشانگر یک میلیمتر جیوه است. این نوع فشارسنج ارزان و حملش نسبت به نوع جیوه‌ای راحت‌تر است.

فشارسنج عقربه ای نوعی از فشارسنج است که علاوه بر استفاده در مراکز درمانی نظیر درمانگاه و کلینیک و … کاربرد خانگی هم دارند. فشارسنج عقربه ای همانطور که از اسمش پیداست، به سبب صفحه ی عقربه ای اندازه فشار خون را نمایش می دهد. این فشارسنج ها دارای کیسه هوا یا کاف هستند که به دور بازوی افراد بسته می شود و توسط یک تلمبه کوچک تا حدی باد میشوند که شریان ها بر اثر فشار بسته شوند. در اینجور مواقع یک گوشی پزشکی زیر کیسه هوا میگذارند تا با شنیدن اولین نبض و آخرین نبض، فشار بالا و با قطع صدای نبض ، فشار پایین به دست بیاید.

مانومتر بوردونی براساس این اصل کار می‌کند که اگر یک لوله تخت تحت فشار تمایل دارد به سطح مقطعی دایره‌ای تغییر شکل پیدا کند . اگر لوله به صورت شکل C یا مارپیچ باشد، با اعمال فشار و افزایش کشش ، کل لوله تمایل به راست شدن شکل خود یا باز شدن مارپیچها پیدا می‌کند و از این تمایل در تغییر شکل می‌توان برای اندازه‌گیری فشار استفاده کرد . در سال 1849 میلادی این اختراع به نام ایگنه بوردون در فرانسه ثبت و به دلیل حساسیت عالی ، عملکرد خطی و درستی آن بطور گسترده‌ای در حاضر از آن در اندازه‌گیری فشار استفاده می‌شود . در 1852 میلادی اشکرافت حق ثبت اختراع بوردن را در آمریکا خریداری کرد و به بزرگترین سازنده فشارسنج تبدیل شد . همچنین در 1849 میلادی برنادر شائفر در ماگدبرگ آلمان فشارسنج دیافراگمی را با موفقیت بعنوان اختراع به ثبت رساند که همراه با فشارسنجهای بوردنی انقلابی در اندازه گیری فشار درصنعت بوجود آورد . اما در 1875 میلادی پس از اینکه ثبت اختراع بوردن به پایان رسید، شرکت شائفر و بودنبرگنیز فشارسنجهای بوردنی را تولید کرد .

در عمل اندازه‌گیری فشار در فشار سنجهای بوردونی، از طریق یک لوله ته بسته با دیواره نازک که در انتهای باز آن به یک لوله حاوی سیال که فشار آن تحت اندازه‌گیری است بصورت ثابت شده وصل می‌شود انجام می‌گیرد . هر چه فشار بیشتر شود ، قسمت ته بسته لوله بصورت یک قوس (کمان ) حرکت می‌کند و این حرکت از طریق یک پیوندارتباطی به چرخش چرخ دنده‌ای منجر می‌شود و معمولاً این مکانیزم متحرک قابل تنظیم است .

یک چرخ دنده با قطر کوچک نیز که بر روی محور عقربه قرار دارد ، باعث می‌شود حرکت مکانیزم متحرک به نسبت تعداد دنده‌های دو چرخ دنده درگیر تقویت شود . برای اینکه این مکانیزم بتواند از طریق تنظیم و کالیبراسیون ، فشار را بدرستی نمایش دهد نیاز به تنظیم درست صفحه مدرج که پشت عقربه قرار می‌گیرد ، تنظیم موقعیت قرارگیری محور عقربه و تنظیم طول پیوند ارتباطی میباشد.

عدم رعایت مسائل تکنیکی و سالم نبودن دستگاه روی رقم اندازه‌گیری شده تاثیر می‌گذارد و نتیجه گیری اشتباه خواهد بود.

آموزش استفاده از فشار سنج عقربه ای

 1) از فشارسنج جیوه‌ای استفاده‌کنید و یا برای اطمینان از صحت کار فشارسنج عقربه‌ای، باید آن را به‌طور مرتب با فشارسنج جیوه‌ای تنظیم کرد.

 2)  اندازه بازوبند متناسب با بازوی بیمار باشد. طول کیسة هوا حداقل ۸۰ درصد و پهنای آن حداقل ۴۰ درصد دور قسمت میانی و بالایی بازوی فرد باشد.

 3) بازوبند را به‌طور مناسب دور بازو بپیچید؛ طوری‌که وسط کیسه هوایی بازوبند بالای شریان بازویی و لبه تحتانی بازوبند حدود ۲ سانتی‌متر بالای چین آرنج قرارگیرد.

 4)  وضعیت مناسب برای اندازه‌گیری فشار خون: صحیح ‌ترین حالت برای اندازه‌گیری فشار خون وضعیت درازکشیده و یا وضعیت نشسته راحت بطوریکه باید دست بیمار به نحوی قرار داده شود که هم سطح قلب باشد. (در شرایط خاصی که احتمال می‌دهیم بیمار فشار خون پایین داشته باشد ولی در حالت دراز کشیده فشار خون طبیعی است، یکبار دیگر فشار خون را در حالت ایستاده یا نشسته با پاهای آویزان اندازه می‌گیریم که اگر افت فشار ارتواستاتیک داشته باشد معلوم ‌شود).

5) لازم است که بیمار تا نیم ساعت قبل از اندازه‌گیری فشار خون غذا و چای میل نکرده باشد و سیگار نکشیده باشد. کافئین موجود در چای و قهوه و نیکوتین موجود در سیگار سبب افزایش فشارخون می‌شوند.

6) حدود ۵ میلیمتر جیوه تفاوت بین فشارخون دو بازو  نرمال  است. در بعضی شرایط(دیسکسیون مزمن آئورت و تنگی شریان ساب‌کلاوین)، در تمام موارد، فشارخون باید از بازویی اندازه‌گیری‌شود که فشار بالاتری دارد.

 7) اندازه گیری فشار خون باید در شرایط آرام و بدون استرس انجام گیرد. در ضمن لازم است بیمار قبل از اندازه‌گیری فشار خون فعالیت فیزیکی سنگینی انجام نداده باشد و قبل از اندازه‌گیری فشار خون، حداقل به مدت ۱۰-۵ دقیقه آرام وبدون استرس بنشینید. فشار خون در شرایط فعالیت ورزشی، خستگی و یا عصبانیت در همه بالا می رود و در افراد بیمار این افزایش شدیدتر از افراد نرمال است. فشار خون اندازه گیری شده در این شرایط  نشانگر درستی از فشار خون میانگین نمی باشد.

8) لباس آستین کوتاه بپوشید. بالا زدن استین تنگ لباس با فشار روی شریان موجب خطای اندازه گیری میشود.

9)  بازوبند باید در بازوی بیمار به نحوی بسته شود که نه خیلی شل باشد و نه خیلی سفت والا موجب خطا در اندازه گیری میشود.

 

منبع : 

 

https://sedanmed.ir/blood-pressure-meter/

فشارسنج

با پیشرفت هایی که در زمینه پزشکی صورت گرفته است، مشخص شده که فشار خون بالا عامل برخی مشکلات مانند بیماری های قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه می باشد. با توجه به اینکه امروزه افراد زیادی به فشار خون بالا مبتلا هستند و با افزایش سن نیز شیوع آن بیشتر می شود، سنجش فشار خون برای تشخیص های پزشکی، درمان و پیشگیری بیماری ها حائز اهمیت است. لازم است نواسانات فشار خون و میزان خیلی پایین یا بالای آن در افراد دارای بیماری های مرتبط با فشار خون مدام کنترل شود. برای این منظور می توان از انواع دستگاه فشار خون کمک گرفته و این فاکتور مهم در سلامتی را اندازه گیری کرد.

انواع دستگاه فشار خون

اگرچه اساس کار تمامی مدل های دستگاه فشار سنج خون یکی می باشد، با این وجود انواع مختلفی از این ابزار کاربردی و مفید در بازار عرضه شده است که برخی مدل های آن از دیرباز مورد استفاده بسیاری از خانواده ها بوده است. چند نمونه از مدل های رایج دستگاه فشارخون به شرح زیر می باشد :
دستگاه فشار خون جیوه ای : می توان گفت این مدل دقیق ترین و جزو اولین دستگاه ها برای سنجش فشارخون می باشد که از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته است. در این دستگاه ستونی حاوی جیوه وجود دارد که برای اندازه گیری فشار خون فرد تغییر می کند. فشارسنج جیوه ای میزان خطای بسیار پایین و دوام بالایی دارد و به همین دلیل دستگاه فشار سنج جیوه ای بین پزشکان از محبوبیت زیادی برخوردار است.
فشار سنج عقربه ای : این مدل از فشارسنج ها پر مصرف ترین و متداول ترین دستگاه سنجش فشار خون می باشد. فشارسنج عقربه ای دارای یک کیسه باد می باشد که توسط یک تلمبه پر می شود تا جایی که با وارد آوردن فشار بر روی شریان ها آن ها را می بندد. در این دستگاه فنردار، فشار هوا باعث حرکت عقربه روی صفحه می شود و به این صورت فشار خون را نشان می دهد. 
فشار سنج دیجیتالی : یکی از جدیدترین انواع فشارسنج می باشد که به دلیل کاربری آسانی که نسبت به سایر انواع دارد با استقبال فراوانی از سوی خانواده ها مواجه شده است. فشارسنج دیجیتالی دارای یک مانیتور و یک کیسه باد می باشد و فشار خون را به شکل دیجیتالی در زمان کوتاه و دقت بالا محاسبه می کند.
علاوه بر این طبقه بندی، می توان بر اساس طرز استفاده از دستگاه فشارخون نیز آن ها را به دو دسته دستگاه فشار خون مچی برای بستن روی مچ و سنجش فشار خون از روی شریان های مچ و یا دستگاه فشار خون بازویی که روی ساعد، باز و بسته می شوند، تقسیم کرد.

از بازوبند فشارخون نیز می‌توان برای جلوگیری از خونریزی سرخرگیِ دست یا پا به‌جای شریان‌بند استفاده کرد. بازوبند را کمی بالاتر از محل زخم (بین زخم و قلب) قرار دهید و تا حدی آن را باد کنید که خونریزی را متوقف کند. معمولاً میزان فشار لازم برای این کار در افرادی که فشارخون طبیعی دارند mmHg ۱۵۰ (میلیمتر جیوه) است.

پس از کنترل خونریزی، پانسمان روی زخم را برندارید. بازوبند را می‌توانید به مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر هم در محل نگه دارید. فقط باید کاملاً مراقب باشید که در این حین، فشار بازوبند کم نشود. استفاده از این وسیله احتمالاً تنها راه کنترل خونریزی در مصدومینی است که در وسیلهٔ نقلیهٔ له‌شده و تصادفی گیر کرده‌اند. از این وسیله نیز می‌توان پس از کاربرد پانسمان فشاردهنده استفاده کرد.

هنگام خرید دستگاه فشار سنج به نکات زیر دقت کنید

دقت دستگاه فشارسنج: مهمترین ویژگی این دستگاه‌ها «مقدار دقت» آن است. اگر به هر نحوی دستگاه شما دقت درست را نشان نمی‌دهد، این مورد می‌تواند سلامتی شما را به خطر بیاندازد. اطمینان حاصل کنید که دستگاه شما به مانند: "یک دکتر خانگی" برایتان عمل می‌کند.

ضمانت نامه فشار سنج: در هنگام خرید فشار سنج دیجیتالی به ضمانت نامه آن‌ها نیز توجه کنید و اینکه آیا خدمات پس از فروش دارند یا خیر.

میزان حافظه فشار سنج دیجیتال: میزان حافظه نگهداری اطلاعات بسیار مهم است. اکثر موارد بهتر است فشار سنج شما توانایی نگهداری حداقل یک ماه اطلاعات اندازه گیری شده را داشته باشد.

بازو یا مچ دست: هر دو محل به درستی فشار خون فعلی را تشخیص می‌دهند، اما مدل‌هایی که بر روی بازو بسته می‌شوند به طور کلی نتایج دقیق تری را نشان می‌دهند. در واقع، انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که مدل‌های بازویی به دلیل آنکه در سطح ارتفاعی مناسب نسبت به قلب قرار دارند، بهتر است بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.

میزان باطری فشار سنج دیجیتال: میزان موجود بودن باطری و دوام آن نیز بسیار مهم است و اینکه آیا باطری‌های این دستگاه را پس از اتمام دوره عمرشان می‌توان تهیه کرد یا خیر. نداشتن باطری باعث می‌شود که هنگام استفاده فشارسنج را به برق وصل نمایید.

کاف دستگاه فشار سنج: به اندازه کاف فشار سنج توجه داشته باشد. اندازه کاف نادرست باعث نشان دادن فشار نادرست توسط دستگاه می‌شود. اینکه فشار سنج مچی است یا بازویی، در انتخاب اندازه کاف تاثیر دارد. بعضی از کاف‌های فشار سنج برای استفاده هر نوع اندازه بازو یا مچ دستی طراحی می‌شوند. قبل از خرید اندازه بازو یا مچ خود را اندازه گیری نمایید تا در خرید بتوانید اندازه مناسب را انتخاب نمایید.

ضربان قلب و ضربان قلب نامنظم: اکثر مانیتور‌های فشار خون نیز در زمان ضربان قلب شما را بررسی می‌کنند و ضربان قلب نامنظم را در هنگام انجام آزمایش فشار خون تشخیص می‌دهند. این ویژگی‌ای بسیار ارزشمند است، زیرا می‌تواند نظارت دقیقی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد.

کالیبراسیون: لازم بعد از یک یا دو سال دستگاه خود را کالیبره کنید، این باعث می‌شود نتایج دقیق تری در هر بار استفاده نشان داده شود. هنگام گرفتن فشار حرف نزنید و پا‌ها کراس اور (روی هم) نباشد.

توصیه‌هایی برای گرفتن فشار خون

۱- حداقل ۵ دقیقه قبل از گرفتن فشار خود استراحت نمایید.

۲- حداقل ۳۰ دقیقه قبل از گرفتن فشار، از مصرف سیگار، چای و قهوه اجتناب نمایید.

۳- برای گرفتن فشار صحیح حتما باید دست، عریان بوده و در سطح قلب روی تکیه گاه مناسب قرار گیرد.

۴- برای بار اول، هم فشار خون دست راست و هم دست چپ گرفته شود و دستی که فشار خون بالاتر دارد از این به بعد مبنای اندازه گیری فشار خون قرار می‌گیرد.

۵- سعی کنید روزی بیش از یکبار فشار خود را نگیرید. چندین بار گرفتن فشار خون و وسواس بخرج دادن باعث ایجاد اضطراب در شخص خواهد شد.

۶- هر بار فشار خود را با ذکر تاریخ ثبت نمایید.

۷- هنگام گرفتن فشار حرف نزنید و پا‌ها کراس اور (روی هم) نباشد.

طرز استفاده از دستگاه فشارسنج عقربه‌ای و جیوه ای:

قسمت بالای بازو برهنه باشد.

اگر فشار خون فرد را در حالت نشسته اندازه می‌گیرید، دست راست او را بر روی میز قرار دهید.

دستگاه فشارسنج را نزدیک بازویی که میخواهید فشار خون را اندازه بگیرید قرار دهید. اگر هوایی درون کیسه لاستیکی بازوبند باشد بوسیله پیچ تنظیم هوای پمپ دستگاه، هوای کیسه را تخلیه کنید و سپس بازوبند فشارسنج را به دور بازوی راست فرد ببندید. بازوبند نباید خیلی محکم یا خیلی شل به دور بازو بسته شود.

لبه تحتانی بازوبند باید ۳- ۲ سانتیمتر بالاتر از چین آرنج (گودی بین ساعد و بازو) باشد.

فاصله گیرنده فشار خون با فرد معاینه شونده نباید بیش از یک متر باشد.

اگر از فشارسنج جیوه‌ای استفاده میشود، ستون جیوه در وضعیت عمودی و در مقابل چشم معاینه کننده قرار گیرد.

پیچ مخزن جیوه را باز کنید. در فشارسنج‌های عقربه‌ای نیازی به این کار نیست.

سطح جیوه در زمانی که هیچگونه فشاری به فشارسنج وارد نمی‌شود، دقیقاً باید روی صفر باشد.

در صورت استفاده از فشارسنج عقربه‌ای عقربه باید روی صفر قرار گیرد.

نبض مچ دست را با انگشتان اشاره و میانه حس کنید.

برای اندازه گیری صحیح فشار خون در ابتدا سطح Peak inflatin (حداکثر سطح باد کردن بازوبند) را محاسبه کنید. یعنی ابتدا پس از بستن بازوبند به دست راست فرد معاینه شونده.

با یک دست نبض مچ همان دست را لمس کنید و با دست دیگر پیچ پمپ لاستیکی را ببندید و بصورت متوالی و سریع روی پمپ فشار آورید و آنقدر کیسه هوای بازوبند را باد کنید تا دیگر نبض مچ دست حس نشود در همان زمان سطح جیوه را که در ستون جیوه بالا آمده است یا عددی که عقربه روی آن قرار گرفته است (عدد قطع نبض) را در ذهن خود بخاطر بسپارید.

سپس پیچ پمپ را کاملاً باز کرده و سریعاً باد بازوبند را تخلیه کنید. بعد ۳۰ میلی متر جیوه به آن عدد بدست آمده اضافه کنید؛ بنابراین حداکثر سطح باد کردن بازوبند بدست می‌آید.

سعی کنید روزی بیش از یکبار فشار خود را نگیرید

اندازه گیری با استفاده از دستگاه الکترونیکی

بازوبند را در قسمت بالا و دور بازو قرار دهید و ببندید و دستگاه را با دکمه Power یا Start روشن کنید.

با فشار دکمه مخصوص، کاف به طور خودکار باد می‌شود. بعد از اینکه بازوبند به قدر کافی باد شد، به طور خودکار و به تدریج فشار بازوبند کاهش می‌یابد.

به صفحه نمایشگر دستگاه نگاه کنید تا اعداد فشار خون را ببینید. این دستگاه با کاهش فشار بازوبند اعداد سیستول و دیاستول را روی صفحه نمایشگر نشان خواهد داد تا جایی که بر روی این دو عدد ثابت می‌شود.

دکمه Exhaust (تخلیه هوا) را فشار دهید تا هوای بازوبند کاملا خارج شود.

اگر می‌خواهید اندازه گیری را تکرار کنید، یک دقیقه قبل از باد کردن مجدد بازوبند، منتظر بمانید.

در حالت طبیعی فشار خون نرمال ۸۰/۱۲۰ است و در وضعیت مرزی ۹۰/۱۴۰ است. مقادیر ۱۰۰/۱۶۰ و همچنین ۱۲۰/۲۰۰ به ترتیب بر روی دستگاه فشار خون نشان دهنده ی فشار خون بالا و خیلی بالا هستند.

تعریف فشار خون چیست؟

فشار خون (به انگلیسی: Blood pressure ) به مقدار فشاری گفته می‌شود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ ها وارد می‌آید و یکی از علائم حیاتی است. فشار نرمال فشار سیستول کمتر از mmHg120 و دیاستول کمتر از mmHg 80 می باشد. اعداد بالاتر از این به مفهوم بالا بودن فشار بوده و نشانه ای از قریب الوقوع بودن عوارض فشار خون است.

بهتر است از دستگاه فشار خون دیجیتالی استفاده شود که روی بازو نصب می شود. دستگاه فشار سنج مچی چندان در تشخیص فشار خون کارائی ندارند.

چنانچه فشار سیستول mmHg120 تا mmHg 139 و دیاستول mmHg 90 -80 باشد مرحله شروع فشار خون نامیده می شود. (Prehypertension) و فشار سیستول بالاتر از mmHg 140 و دیاستول بالاتر از ۹۰ مرحله اول فشار خون بالا نامیده می شود.

منبع :

https://sedanmed.ir/product-category/medical-equipment/diagnostic/blood-pressure-machine/