انواع مختلف نخ جراحی هدف مشابهی را دنبال میکنن و آن بستن بخشی از پوست به هر دلیلی که شکافته شده و یا جراحی گردیده است. اما آنها همه مثل هم نیستن. نخ های بخیه مدل های مختلفی دارن و پزشکان از انواع آن برای موارد متفاوت استفاده میکنن.
اصطلاح “بخیه” به فرآیند دوخته شدن جای جراحت با سوزن و نخ مخصوص توسط پزشک که باعث بسته شدن دهانه ی محل زخم میشود میگوند. خوب است که بدانید نخ های بخیه اغلب غیر قابل جذب هستند چرا که از مواد شیمیایی در ساخت آنها استفاده شده.
اما بعضی از نخها برای بدن غیر مضر بوده و به دلیل مواد تشکیل دهنده آنها در بدن جذب میشن.
در این مطلب قصد داریم شما را با هر آنچه درباره ی بخیه ها وجود داره بیشتر آشنا کنیم.
انواع دوخت بخیه در جراحی ها
دوخت پیوسته: این نوع دوخت بسیار سریع بوده و در امتداد محل بریدگی توسط یک نخ و سوزن بدون هیچ گونه برش انجام میشه.
این نوع از دوخت باعث میشه علاوه بر اینکه فشار وارد شده به زخم در همه ی قسمت بریده ی پوست پخش بشه، تمام لبه های زخم را نیز در کنار هم قرار داده تا به اصطلاح خوب به هم جوش بخوره.
دوخت ماتریسی: به طور عمودی نسبت به زخم دوخت ها انجام میشه به طوری که هر دوخت جداگانه بسته شده و کمی جلوتر دوخت بعدی به موازات دوختهای قبل انجام میشه.
دوخت زیر پوستی: این نوع دوخت عموما در لایه های زیرین پوست انجام گرفته تا فشار لبه های زخم را نسبت به هم به حداقل برسونه. خرید نخ بخیه قابل جذب در بخیه های گوارشی از نخ بخیه جذبی استفاده میشه. این نوع بخیه ها برای مواردی که نیاز به سرعت در بهبود زخم وجود داره مثل لایه های مخاط دهان و یا رگ های خونی سطحی پوست استفاده میشه. برای ترمیم لایه های عمیق زیرین عضلات و بافتهای آسیب دیده نیز از نخ جذبی استفاده میشه. همچنین برای دوخت جراحت و پارگی عضلات ناشی از اعمال جراحی یا انواع تصادفات که بعد از بسته شدن پوست دسترسی به ماهیچه ممکن نیست از این نوع نخ های جذبی استفاده میشود.
نخ قابل جذب
نخهای غیر قابل جذب
در جراحی ها برای بسته شدن پوست، برشهای جراحی و جراحت سطحی ناشی از حوادث از نخ بخیه نایلونی استفاده میشه تا پس از ترمیم زخم آن را از پوست بکشند. نوع دیگر نخ های بخیه نخ های پنبه ای هستن.
همانطور که از اسمش پیداست از پنبه بدست میاد اما ریسیده نشده بلکه با نمدار کردن پنبه تابانده میشه و استحکام آن را بالا میبرن و غیر قابل جذبه. همچنین خرید نخ جراحی ابریشمی نیز داریم که این نوع نخ از پیله ی کرم ابریشم ساخته میشه و معمولا با موم پوشش داده میشه و به دلیل تحمل فشار زیاد از آن در بخش هایی که با کشش زیاد یا فشار به قسمت زخم شده همراهه مثل زانو ها یا لگن استفاده میشه.
شاید شما هم تصور می‌کنید که نخ بخیه یک عنصر و پدیده صنعتی است که در قرن اخیر مثل بسیاری از تجهیزات پزشکی تولید و عرضه شده،
اما تاریخ چیز دیگری می‌گوید و اسنادی در اختیارمان قرار میدهد که براساس آن به یقین درمی‌یابیم که اختراع «نخ بخیه» از قرون گذشته از سوی یک دانشمند مشهور اسلامی اندلسی به نام «ابوالقاسم الزهراوی» اختراع شده و برای نخستین‌بار او بود که نخستین جراحی‌ها را در داخل شکم انسان با استفاده از نخ بخیه‌ای که از روده گربه تهیه شده بود انجام داد و به این مناسبت در تاریخ علوم طب سنتی نام او برای نخستین بار به عنوان کسی که برای جلوگیری از خونریزی اقدام به بستن سرخرگ‌ها کرد، به ثبت رسیده است.
«زهراوی» در آن روزگار (قرن سوم هجری) پدیده‌ای را خلق کرد که هنوز علم پزشکی امروزی از آن با اسم «Cat yat» بهره می‌برد و از آن در بسیاری از موارد استفاده می‌کند، گرچه از زهراوی به عنوان نخستین کسی که از نخ ابریشم در عمل جراحی استفاده کرد، یاد کرده‌اند، نخی که امروزه به (سیلک) معروف است و به این دلیل گفته‌اند که او در زمان خودش بزرگترین جراح بوده
است.
درباره این جراح بزرگ بسیار نوشته‌اند، اما خلاصه زندگی او در کتاب تاریخ علوم پزشکی آمده که در آن نوشته شده است:
نام اصلی او «ابوالقاسم خلف‌بن‌عباس»، پزشک و جراح مسلمان اندلسی بود. او در شهر الزهراء، در نزدیکی قرطبه (غرب اندلس از شهرهای اسپانیا) زاده شد. زهراوی، منسوب به شهر الزهراء است.
شهر الزهراء را عبدالرحمن الناصر بن محمد بن عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن بن هشام بن عبدالملک بن مروان بن حکمه هشتمین حکمران اموی، در سال ۳۲۵ هجری قمری ساخته است.
زهراوی در شمار مشهورترین اطبای مسلمان است، اما وی نه در میان معاصرانش در اندلس و نه در سده‌های بعد در میان اعراب، شناخته شده نبود و پس از آنکه «ژراردو کرمونایی» کتاب او را با عنوان (التصریف) در سده ۱۲م به لاتین ترجمه و چاپ کرد، در مغرب زمین به عنوان جراح آوازه یافت و گفته میشود که زهراوی پس از رازی و ابن سینا سومین نابغه علم طب است و به گفته نصر: «ابوالقاسم الزهراوی... بزرگترین چهره اسلامی در جراحی بود. زهراوی با اعتماد به آثار پزشکان یونان بویژه پاولوس آیگینایی ـ کتاب التصریف را نوشت. »
زهراوی برای درمان بسیاری از بیماری‌هایی که به عمل جراحی نیاز داشت راه‌های جدیدی ابداع کرد. به طوری که بسیاری از پزشکان زمان خود را دچار حیرت کرد.
زهراوی به جراحی کشکک زانو، بیرون آوردن سنگ مثانه، برش نای، بازکردن دهانه رحم، عملیات قطع عضو و خارج کردن پولیپ بینی اقدام کرد. او به فن کالبد شکافی متکی بود و آن را یکی از شاخه‌های ضروری پزشکی می‌دانست و حتی به جراحی ترمیمی (پلاستیک) نیز اقدام کرد. وی نزد تاریخ‌نویسان پزشکی نخستین کسی است که بیماری هموفیلی را شناخت و راه درمان مبتلایان به آن را ارائه کرد.
او همچنین طریقه بخیه زدن زخم‌ها را به صورت داخلی به طوری که چیزی از آن دیده نشود و بخیه هشت تایی را در جراحی شکم به شاگردان خود آموخت. زهراوی به جراحان، چشم‌پزشکان و دندان‌پزشکان اروپائی از نظر ابزار و آلات لازم برای انجام عملیات با شکل‌های جدیدی که آنها را توصیف کرده کمک کرده و مخترع ابزار جراحی و بزرگترین جراح زمان خود بود.
در گزارش امروز به چگونگی روند تکوین و تولید نخ بخیه بعد از این دانشمند بزرگ اشاراتی داریم.
انواع نخ بخیه
نخ های قابل جذب چند رشته ای
-
جنس : فیبری صناعی ساخته شده از کوپلیمری از گلیکولید و لاکتید و تابیده شده از مواد قابل جذب.
-
سرعت جذب : حداقل ۴۰روزوبرای فرم پوشش دار آن در۹۰_۶۰ روزجذب کامل میشود.
-
قدرت کشش : در طی ۲۱روز ۵۰درصد آن حفظ میشود.
-
واکنش بافتی : حداقل
-
استفاده های معمول : در بافت هایی که احتیاج به قدرت کشش طولانی وهمراه با قابلیت جذب داشته باشند استفاده میشود.
- در تمام بافت های نرم ولیگاتور کردن پوست ومخاط.
- سایز کوچک بدون پوشش آن در جراحی های چشم استفاده میشود.
-
رنگ بسته : بنفش
-
رنگ نخ : بی رنگ و بنفش
-
سایر موارد : امروزه یکی از موارد شایعی است که در بیه ها استفاده میشود.
- نوع مونوفیلامنت بدون پوشش آن نیز موجود میباشد.
- گره زدن با آن آسان وگره کاملا مطمئن میباشد.
داکسون (پلی گلیکولیک اسید)
-
جنس : فیبری صناعی ساخته شده از هموپلیمری از گلیکولیک اسید وتابیده شده از مواد قابل جذب.
-
سرعت جذب : جذب اصلی ومهم در طی ۳۰ روزاست.
-
قدرت کشش : ۵۰ درصد قدرت کشش اصلی آن در طی ۲۱ روز حفظ میشود.
-
واکنش بافتی : حداقل
-
استفاده های معمول : در بافت هایی که احتیاج به قدرت کشش طولانی همراه با قابلیت جذب داشته باشند استفاده میشود مثل معده و عروق.
- کوچکترین سایزها در جراحی های چشم استفاده میشود.
-
رنگ بسته : طلایی
-
رنگ نخ : بژ.سبز.بنفش
-
سایر موارد : نوع پوشش دار وبدون پوشش آن موجود است.
- گره زدن آن اسان با گره های خوب و مطمئن.
نخ های غیر قابل جذب چند رشته ای :
سیلک جراحی
-
جنس : فیبری طبیعی ساخته شده از پیله های کرم ابریشم.
-
سرعت جذب : غیر قابل جذب(بعد از ۲سال ناپدید میشود)
-
قدرت کشش : بالا(بیشترین قدرت کشش خود را بعد از ۱ سال از دست میدهد.)
-
واکنش بافتی : کمتر از نخ گات وبیشتر از نخ های صناعی.
-
استفاده های معمول : بافت سروزی مجاری گوارشی.بستن فاسیا در صورت عدم عفونت. نوع ویرجین سیلک برای لیگاتور کردن استفاده میشود.
-
رنگ بسته : آبی
-
رنگ نخ : سفید.بنفش
-
سایر موارد : دوفرم ویرجین و درمال سیلک موجود میباشد. از مشخصه های آن گره مطمئن ودر دست گیری فوق العاده آن میباشد.
نایلون تابیده شده
-
جنس : زنجیره ی بلندی از پلیمر آلیفاتیک.
-
سرعت جذب : غیر قابل جذب(به تدریج با از بین رفتن پوشش توسط بافت پیوندی از بین میرود.
-
قدرت کشش : بسیار بالا اگر چه هیدرولیز تدریجی آن ممکن است باعث از دست رفتن تدریجی قدرت کشش آن شود.
-
واکنش بافتی : حداقل.
-
استفاده های معمول : در تمام بافت های نرم زمانی که نیازمند کشش مداوم باشند.
- به طور معمول درخاتمه ی جراحی های اعصاب استفاده میشود.
-
رنگ بسته : سبز نعناعی
-
رنگ نخ : بنفش .سبز.بی رنگ.
سایر موارد :
- جهت کاهش آسیب بافتی توسط پلی تترافلورواتیلن وپلی بوتیلات وسیلیکون پوشش دار استفاده میشود.
- از مشخصه های آن گره مطمئن ودردست گیری عالی آن میباشد.
- (شبیه سیلک است امااز آن قوی تر است.)
مرسلین
-
جنس : از فیبرهای پلی استر تابیده شده است.
-
سرعت جذب : غیر قابل جذب(به تدریج با از بین رفتن پوشش توسط بافت پیوندی از بین میرود.)
-
قدرت کشش : بسیار بالا
-
واکنش بافتی : حداقل.
-
استفاده های معمول : در تمام بافت های نرم زمانی که نیازمند کشش مداوم باشند.
- در مجاری تنفسی وقلب وعروق استفاده میشود.
-
رنگ بسته : فیروزه ای رنگ نخ: سبز . بی رنگ
-
سایر موارد : سایز های ۰_۱۰ و ۰_۱۱ مونوفیلامنتی موجود در پروسیجرهای چشمی استفاده میشود.
- از مشخصه های آن گره مطمئن و در دست گیری عالی آن میباشد.
داکرون
-
جنس : از فیبرهای پلی استر تابیده شده است.
-
سرعت جذب : غیر قابل جذب(به تدریج با از بین رفتن پوشش توسط بافت پیوندی از بین میرود.)
-
قدرت کشش : بسیار بالا
-
واکنش بافتی : حداقل.
-
استفاده های معمول : در تمام بافت های نرم زمانی که نیازمند کشش مداوم باشند.
- به طور معمول در ترمیم دریچه های قلبی استفاده میشود.
- ترمیم تاندون.
-
رنگ بسته : نارنجی
-
رنگ نخ : سبز. بی رنگ
- از نمونه های موجود برای لیگاتور کردن استفاده میشود.
- از مشخصه های آن گره مطمئن و در دست گیری عالی آن میباشد.
پلین
-
نوع : کلاژن (ریز رشته های مخاطی از روده گوسفند یا غشای روده ی گاو)
-
میزان جذب : هضم آنزیم های گوارشی به طور کامل طی مدت ۷۰ روز صورت می گیرد و جذب سریعتر ان
-
قدرت کشش : علائم آن بین۷-۱۰ روز کاهش می یابد ;۰% آن بین ۲_۳ هفته
-
عملکرد بافت ها : عملکرد انفعالی را مشخص می کند.
-
کاربرد معمول : باعث توقف خونریزی می شوند،التیام بافت های مرمت شده،مسدود کردن رگ های کوچک،نزدیک کردن زیر شاخه ها
- رنگ بسته بندی : زرد
-
رنگ نخ بخیه : زرد،قهوه ای مایل به زرد
-
سایر : در محلول الکل نگه داری می شود،دوام متفاوتی در بین مسیر بخیه دارد،اندازه حفره به اندازه معمول شکل می گیرد.
کرومیک
-
نوع : کلاژن (ریز رشته های مخاطی از روده گوسفند یا غشای روده گاو) همراه با نمک کرومیوم برای به تاخیر انداختن میزان جذب تلفیق می شود.
-
میزان جذب : هضم آنزیم های گوارشی به طور کامل طی مدت ۹۰ روز صورت می گیرد.
-
قدرت کشش : علائم آن در طی ۲۱ روز کاهش می یابد.
-
عملکرد بافت : تناسب باللا اما عملکرد اشتعالی با تاخیر صورت می گیرد.
-
کاربردهای عمومی : لیگاتور کردن قسمت های داخلی،ممکن است در بخش هایی از پریتوئن و فاشیا و قسمت های عفونی و آلوده به کار رود.در قسمت های سیستم ادراری و صفراوی
-
رنگ بسته بندی : بژ
-
رنگ نخ بخیه : قهوه ای
-
سایر : در محلول الکل نگه داری می شود،دوام متفاوتی در بین مسیر بخیه دارد،اندازه حفره به اندازه معمول شکل می گیرد.
پلی گلوکونات (ماکسون)
-
نوع : ترکیبی از پلی فیبری کلی کولیک اسید و کربنات تری متی لن
-
میزان جذب : حداقل جذب آن ۶۰ روز می باشد و تکمیل آن حدود ۶ ماه به طول می انجامد.
-
قدرت کشش : ۷۰%باقی مانده آن در دو هفته و ۵۵%باقی مانده آن در سه هفته
-
عملکرد بافت : حداقل
-
کاربردهای عمومی : تقریبا تمامی بافت های نرم،بافت های عضله ای قلبی در کودکان،بافت های عضله ای محیطی
-
رنگ بسته بندی : آبی
-
رنگ نخ بخیه : سبز،بدون رنگ
-
سایر : روشن یا سبز کم رنگ
پلی دیاکسون
-
نوع : ترکیبات فیبری تولید شده توسط پترولیوم
-
میزان جذب : بین ۱۸۰ تا ۲۴۰ روز بوسیله آب هیدرولیز می شود.
-
قدرت کشش : در ۴ هفته ۵۰% باقی می ماند،در ۶ هفته ۲۵% باقی می ماند.
-
عملکرد بافت : حداقل
-
کاربردهای عمومی : بافتهایی که نیازمند زمان طولانی هستند،فاشیا،عمل جراحی بر روی بیماران سالخورده،سایز کوچک آن در بافت های ملتهب (آماس چشمی) استفاده می شود.
-
رنگ بسته بندی : نقره ای
-
قیمت نخ بخیه : بنفش،آبی
-
سایر : ممکن است شفاف یا بی رنگ باشد.
پلی گلی کاپرون ۲۵ (مونوکریل)
-
نوع : گلیکوئید چند پلی مری و اپسیلون_کاپرولاکتون
-
میزان جذب : در۱۱۹-۹۱ روز بوسیله هیدرولیز تکمیل میشود.
-
قدرت کشش : ۶۰ – ۵۰ % آن در یک هفته باقی می ماند.۳۰ – ۲۰ % آن برای مدت ۲ هفته باقی می ماند.
-
عملکرد بافت : بسیار کم
-
کاربردهای عمومی : برای تمامی بافت های نرم و لیگاتور کردن،دریچه های زیرپوستی،عمومی،بیماری های زنان،بیماری های دستگاه ادراری و جراحی پلاستیک
-
رنگ بسته بندی : مرجانی(نوعی قرمز)
-
قیمت نخ جراحی : بدون رنگ،بنفش
-
سایر : بدون رنگ
پلی پروپیلن (پرولن)
-
نوع : ترکیبات فیبری حاصل از ترکیب شدن پروپیلن
-
میزان جذب : غیرقابل جذب
-
قدرت کشش : عالی
-
عملکرد بافت : حداقل عملکرد نسبت به تمامی ترکیبات مواد
-
کاربردهای عمومی : بافت هایی که نیازمند زمان طولانی مدت هستند،عمومی،عضله ای قلبی و جراحی پلاستیک،بخیه فاسیای شکمی،حفاظت از بخیه های تولید شده،ضریب حساسیت کم
-
رنگ بسته بندی : آبی پررنگ
-
رنگ نخ بخیه : شفاف،آبی
-
سایر : یکی از بی حرکت ترین بخیه های تولید شده به ویژه برای عفونت،بخیه ای مناسب برای آناستوموز اعصاب،عموما به عنوان مش برای تقویت بافت ها مورد استفاده قرار می گیرد بویژه برای هرینو پلاستی
نایلون
-
نوع : ترکیبات فیبری پلی آمید پلی مرهای زغال،هوا و آب
-
میزان جذب : غیرقابل جذب
-
قدرت کشش : بین۲۰-۱۵%در هر سال تنزل می یابد.
-
عملکرد بافت : حداقل
-
کاربردهای عمومی : دریچه های پوستی،حفظ بخیه،اندازه کوچکتر آن برای جراحی های کوچک و بافت های ملتهب استفاده می شود.
-
رنگ بسته بندی : سبز نعنایی
-
رنگ نخ بخیه : بنفش،سبز،بی رنگ
-
سایر : یکی از ساکن ترین بخیه های موجود،قابل استفاده در التهابات،عمل های جراحی کوچک و بازسازی تاندوم ها و قسمت هایی که به سختی حرکت داده می شوند و یا بسته می شوند و توتنایی نگه داری شئ را ندارند.
منبع :
https://sedanmed.ir/product-category/medical-supply/surgical-consumable/suture-thread/
